Τι είναι τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα αποτελούν ένα από τα πιο διαδεδομένα Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα, καθώς τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία αύξηση στη μετάδοση τους. Προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων HPV και εκδηλώνονται στην πρωκτογεννητική περιοχή αφού ο κύριος τρόπος μετάδοσης τους είναι η σεξουαλική επαφή.
Εμφανίζονται σε άτομα ηλικίας 18-35 ετών ανεξαρτήτου φύλου και συνήθως δεν προκαλούν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Συνολικά υπάρχουν περίπου 40 διαφορετικοί τύποι του HPV και κάποια στελέχη του σχετίζονται με την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ωστόσο το 90% των περιπτώσεων οφείλεται στους γονοτύπους 6 και 11 που είναι καλοήθεις.
Σύμφωνα με έρευνες έχουν μειωθεί αρκετά οι επιπτώσεις τους σε γυναίκες μετά τον εμβολιασμό τους κατά της HPV λοίμωξης.
Ποια είναι η κλινική εικόνα και τα συμπτώματα των κονδυλωμάτων;
Ο ιός των κονδυλωμάτων εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή θηλωματώδεις βλαβών μεγέθους 0,1 έως 1 εκατοστών, ενώ σπάνια οι βλάβες μπορεί να φτάσουν ακόμα και τα 12 εκατοστά, τα λεγόμενα γιγάντια οξυτενή κονδυλώματα. Το χρώμα τους μπορεί να είναι υπόλευκο, σκούρο ή ίδιο με το χρώμα του δέρματος. Εντοπίζονται μεμονωμένα ή συρρέοντα στο αιδοίο, τον τράχηλο, τον κόλπο, το πέος, την ουρήθρα, το όσχεο, το πρωκτό και περιμετρικά του και συνήθως είναι ασυμπτωματικά. Σε μερικές μόνο περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν κνησμό. Σπανιότερα εντοπίζονται και στο στόμα και ειδικότερα στη γλώσσα, τα χείλη, στις αμυγδαλές και στη στοματική βλεννογόνο έπειτα από στοματικό σεξ. Ο χρόνος επώασης τους διαφέρει από άτομο σε άτομο και κυμαίνεται από 3 εβδομάδες έως και 8 μήνες και η εμφάνιση τους γίνεται μερικούς μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά τη μόλυνση.
Πως γίνεται η διάγνωση των κονδυλωμάτων;
Η κλινική εικόνα είναι συνήθως αρκετή για να γίνει διάγνωση των εξωτερικών κονδυλωμάτων από έναν έμπειρο δερματολόγο. Οι βλάβες τους θυμίζουν πολλές φορές αυτές των θηλωμάτων ή της μολυσματικής τερμίνθου για αυτό μία δερματολογική επίσκεψη είναι αναγκαία. Στις γυναίκες, η ανίχνευση των εσωτερικών κονδυλωμάτων γίνεται με το τεστ Παπανικολάου. Η τακτική λοιπόν γυναικολογική εξέταση είναι σημαντική αφού μπορεί να διαγνωστεί ο ακριβής τύπος του ιού ώστε στη συνέχεια να ακολουθήσει η κατάλληλη θεραπεία. Στους άνδρες γίνεται κλινική εξέταση και στη συνέχεια μπορεί να γίνει ουρηθροσκόπηση, ακόμα και βιοψία αν βρεθούν βλάβες. Θα πρέπει να σημειωθεί πως υπάρχει πιθανότητα να έχει μολυνθεί το άτομο αλλά να εκδηλώσει συμπτώματα ακόμα και χρόνια μετά τη μόλυνση. Έτσι, είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς πότε προσβλήθηκε από τον ιό.
Πως μεταδίδονται τα κονδυλώματα;
Όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο κυριότερος τρόπος μετάδοσης των κονδυλωμάτων είναι η σεξουαλική επαφή, η ανταλλαγή σωματικών υγρών και η άμεση επαφή με σημεία του σώματος που παρουσιάζουν βλάβες. Ακόμα και αν ο ιός δεν είναι ενεργός μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως η μόλυνση γίνεται με την άμεση επαφή των βλαβών.
Ποιοι παράγοντες ευνοούν την ανάπτυξη του ιού;
Αν και ο ιός των κονδυλωμάτων είναι πολύ συχνός δε σημαίνει πως κάθε άνθρωπος πρόκειται να προσβληθεί από αυτόν. Κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα μόλυνσης είναι:
- Η συχνή εναλλαγή ερωτικών συντρόφων
- Η σεξουαλική επαφή χωρίς χρήση προφυλακτικού
- Το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Το στρες
- Ο HIV
Άτομα με HIV λοίμωξη είναι πιθανότερο να μολυνθούν εξαιτίας του εξουθενωμένου ανοσοποιητικού τους συστήματος. Υποτροπιάζουν συχνότερα και δεν ανταποκρίνονται στις αγωγές εξίσου αποτελεσματικά με ένα υγιές άτομο.
Κονδυλώματα και εγκυμοσύνη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης υπάρχει περίπτωση πολλαπλασιασμού των κονδυλωμάτων. Αν κατά τον τοκετό εντοπιστούν βλάβες, τότε συνιστάται η καισαρική ώστε να αποφευχθεί η μόλυνση του νεογνού. Παρ’ όλα αυτά υπάρχει ακόμα κίνδυνος εμφάνισης λαρυγγικής θηλωμάτωσης στο βρέφος.
Τρόποι αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων
Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει κανείς πως ο ιός HPV, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την εμφάνιση των κονδυλωμάτων δεν εκριζώνεται πλήρως αλλά παραμένει σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό μας. Τα άτομα δηλαδή που μολύνονται από τον ιό συνεχίζουν να τον μεταφέρουν ακόμα και μετά την αντιμετώπιση των εξωτερικών βλαβών.
Συνήθως, εκδηλώνεται μία μόνο φορά εκτός αν κανείς κολλήσει ξανά εκ νέου κάποιο άλλο στέλεχος του ιού. Σε νεαρές ηλικίες ο οργανισμός είναι σε θέση να καταπολεμήσει τον ιό σε διάστημα 1-2 ετών. Ωστόσο, τα εξωτερικά οξυτενή κονδυλώματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα για να σταματήσει η μετάδοση τους. Αυτό επιτυγχάνεται με πολλούς τρόπους ανάλογα με την σοβαρότητα και την έκταση του προβλήματος.
Οι βασικότεροι τρόποι αντιμετώπισης των κονδυλωμάτων είναι οι εξής:
#1 Τοπικές θεραπείες:
Υπάρχουν τοπικές αγωγές με ποδοφυλλοτοξίνη, ιμικουιμόδη και σινεκατεχίνες που εφαρμόζονται πάνω στις βλάβες και τις εξουδετερώνουν. Ο δερματολόγος είναι αυτός που θα κρίνει σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η τοπική θεραπεία.
Κρυοθεραπεία: Κατά την κρυοθεραπεία χρησιμοποιείται υγρό άζωτο το οποίο καταπολεμά τα κονδυλώματα. Ωστόσο, χρειάζονται κάποιες επαναλήψεις και υπάρχει πιθανότητα υποτροπίασης.
#2 Τριχλωροοξεικό οξύ:
Το διάλυμα αυτό εξουδετερώνει τα κονδυλώματα καθώς προκαλεί κυτταρική νέκρωση. Είναι κατάλληλο για εξωτερικές και εσωτερικές βλάβες και ενδείκνυται και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
#3 Διαθερμοπηξία:
Πραγματοποιείται με χρήση τοπικής αναισθησίας αλλά μόνο σε περιπτώσεις όπου οι βλάβες είναι μικρές σε αριθμό. Το ποσοστό υποτροπιών είναι μεγάλο και η μέθοδος αυτή αφήνει σημάδια.
#4 Χειρουργική αφαίρεση:
Σε περιπτώσεις κονδυλωμάτων πολλών εκατοστών που δημιουργούν μάζα προτείνεται η χειρουργικής τους αφαίρεση. Γίνεται χρήση τοπικής αναισθησίας αλλά μπορεί να αφήσει σημάδι στην περιοχή.
#4 Χρήση CO2 Laser:
Το laser αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο για την αφαίρεση των κονδυλωμάτων. Είναι ανώδυνο και δεν αφήνει κανένα απολύτως σημάδι αφού η δέσμη του δρα στοχευμένα πάνω στη βλάβη χωρίς να επηρεάζει τους γύρω υγιείς ιστούς του δέρματος. Το ποσοστό των υποτροπιών είναι πολύ μικρό αφού τα κονδυλώματα καταστρέφονται άμεσα. Δεν δημιουργεί παρενέργειες και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές του δραστηριότητες την ίδια μόλις ημέρα. Τέλος, μία μόνο συνεδρία είναι αρκετή σε αντίθεση με τις υπόλοιπες μεθόδους όπου απαιτούν πολλές επαναλήψεις.
#5 Χρήση Laser Nd-YAG:
Στην κλινικά μας διαθέτουμε το τελευταίας γενιάς Laser Nordly’s by Ellipse το οποίο εστιάζει στις βλάβες και τις καταστρέφει χωρίς να αφήνει ουλές ή σημάδια στο δέρμα. Το πρόβλημα αποκαθίσταται από την πρώτη κιόλας συνεδρία. Το πλεονέκτημα του είναι ότι μπορεί να εφαρμοστεί ακόμα και χωρίς χρήση τοπικής αναισθησίας.
Πρόληψη μετάδοσης των κονδυλωμάτων
Η συνετή σεξουαλική συμπεριφορά αποτελεί την καλύτερη πρόληψη για την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων. Η αποφυγή της τακτικής εναλλαγής ερωτικών συντρόφων και η συστηματική χρήση προφυλακτικού βοηθούν στην αποφυγή της μόλυνσης. Αν και το προφυλακτικό δεν προστατεύει 100% αφού επιτρέπει την δερματική επαφή πέριξ των γεννητικών οργάνων, βοηθάει στην αποφυγή διάδοσης των στελεχών που προκαλούν τα εσωτερικά κονδυλώματα.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν δύο προληπτικά εμβόλια, το διδύναμο και το τετραδύναμο, τα οποία παρέχουν κάλυψη έναντι του ιού HPV. Προτείνονται σε νεαρές ηλικίες δηλαδή σε άτομα που δεν έχουν ακόμα σεξουαλική δραστηριότητα . Το πρώτο εμβόλιο καλύπτει τα άτομα από τους επιθετικούς τύπους 16 και 18 που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο, ενώ το δεύτερο από τα στελέχη 6, 11, 16 και 18. Θα πρέπει να σημειωθεί πως τα εμβόλια δρουν προληπτικά και δεν καλύπτουν σε περίπτωση που η μόλυνση προ υπάρχει. Αν ο ένας μόνο σύντροφος παρουσιάσει βλάβες οξυτενών κονδυλωμάτων, τότε απαιτείται αποχή από κάθε σεξουαλική δραστηριότητα μέχρι αυτά να αντιμετωπιστούν πλήρως.
Τέλος, αν κάποιο άτομο μολυνθεί από τον ιό και παρουσιάσει βλάβες θα πρέπει να εξεταστεί και ο σύντροφος του προληπτικά ακόμα και αν δεν έχει παρατηρήσει κάτι ανησυχτικό.
